0

Dlaczego poduszki na płaską główkę nie służą niemowlakom?

20 kwietnia 2024
poduszka na płaską główkę, poduszki dla niemowląt, wyposażenie pokoju dziecięcego

Wielu rodziców, a w szczególności początkujących rodziców, nie zdaje sobie obecnie sprawy z normalnych, bo w pełni naturalnych procesów, jakie przebiegają w ciele każdego niemowlaka. To zaś często wywołuje u nich strach i lęk, kiedy zdumieni odkrywają, że główka ich dziecka jest lekko spłaszczona po długim leżeniu na plecach. Konsekwencją tych nieprzyjemnych emocji bywa zakup poduszki na płaską główkę, co należy rozpatrywać w kategorii błędu.

Opisywany tutaj temat poduszek na płaską główkę jest w Polsce niezwykle popularny, mimo że świat odszedł już od tego typu niezdrowych produktów, potencjalnie przynoszącym szkodę niemowlętom. Istnieje już coraz więcej zrozumiałych wątpliwości co do tego, na ile są zdrowe. Z kolei wiele wyników badań naukowych dowiodło, że tego rodzaju poduszki dla dzieci mogą być szkodliwe, a nawet śmiertetlnie niebezpieczne.

Stąd też w ofercie Dr Sapporo nie znajdują się poduszki na płaską główkę i nigdy się w niej nie znajdą. Wyrażamy natomiast duże zaniepokojenie z powodu wzrostu ich popularności, który wiąże się z postępującym obniżeniem standardów etycznych producentów poduszek. Ci tworzą w internecie artykuły, które przedstawiają "zespół płaskiej główki" jako poważną deformację, na którą pomóc może tylko ich poduszka.

Należy zadać sobie pytanie, czy takie nieuczciwe praktyki nie powinny zainteresować stosownych instytucji kontrolnych. Szczególnie, że wynikają one z dość niskich pobudek, bowiem są wynikiem rosnącej chęci zysku. Większość tych poduszek dla niemowląt produkowana jest bowiem za kilkanaście złotych, zaś sprzedawane bywają nawet w wywindowanych cenach osiągających setki złotych.

poduszki na płaską główkę, spłaszczona głowa, zespół płaskiej główki

Jakie są przyczyny powstawania płaskiej główki?

Generalnie zjawisko płaskiej główki u niemowląt to potoczne nazywanie stanu, w którym tył głowy niemowlęcia lub cała jego głowa spłaszcza się z powodu ciągłego leżenia w jednej pozycji lub niewłaściwego jej podparcia. Nie stanowi to nic nadzwyczajnego, bowiem jest całkowicie naturalnym zjawiskiem w okresie niemowlęcym.

Głównym powodem powstawania płaskiej główki u niemowlęcia jest obecność w jego czaszce nieskostniałych spojeń, czyli ciemiączek. Zadaniem ciemiączej jest łączenie kości czaszki, aby mogła ona przejść przez kanał rodny. Ciemiączka zamykają się stopniowo. a proces ten trwa najczęściej do 18 miesiąca życia, niekiedy jednak się przedłuża. Dlatego też głowa niemowlaka, a następnie dziecka, jest plastyczna i podatna na różnego rodzaju odkształcenia nawet do dwóch lat po porodzie.

Okres przejściowy, w jakim głowa dziecka nabiera kształtu, wpisuje się w jego naturalny rozwój. Gdy dziecko osiągnie linie środkową ciała, zaczyna wykonywać obroty i częściej leży na brzuchu, co pomaga zmniejszyć nacisk na potylicę, a więc także przywrócić naturalny kształt głowy.

Do tego czasu rodzice powinni zmieniać pozycje, w jakich dziecko leży w trakcie spania. Warto też stymulować niemowlę do leżenia na boku i brzuchu w ciągu dnia. Dzięki temu zapobiega się spłaszczaniu głowy niemowlęcia, co pozwala na unikanie wad rozwojowych.
płaska główka u niemowląt, poduszki na płaską główkę, ochrona ciemiączka

Czy niemowlakom potrzebne są specjalne poduszki?

Niemowlęta nie potrzebują dodatkowych poduszek, a tym bardziej poduszek ortopedycznych. W pierwszych miesiącach życia dziecko powinno spać na płaskiej powierzchni, najlepiej na twardym materacu, który zapewni mu podparcie kręgosłupa, jaki nie jest jeszcze wykształcony. Poduszki i inne miękkie przedmioty mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia malucha, zwłaszcza podczas snu.

Należy zrezygnować z koców, poduszek, kołder i innych miękkich przedmiotów, które mogą zakryć twarz dziecka i utrudnić mu swobodne oddychanie. Maluch nie potrzebuje specjalnej poduszki ortopedycznej, jak też jakichkolwiek poduszek, bo te mogą zaburzać jego swobodny dostęp do powietrza, co prowadzi nawet do uduszenia.

Poduszki ortopedyczne są przeznaczone dla osób dorosłych doświadczających dolegliwości ze strony kręgosłupa. U niemowląt nie mają one zastosowania, ponieważ ich dziecięce kręgosłupy są jeszcze w trakcie formowania się. Dlatego też nie warto inwestować w takie produkty dla malucha, ponieważ nie przyniosą one mu żadnych korzyści, a wręcz mogą szkodzić jego zdrowiu i bezpieczeństwu.
poduszka na płaską główkę, poduszki dla niemowlaków, łóżeczka niemowlęce

Czym grozi stosowanie poduszek dla niemowląt?

Jak wykazały wyniki badań naukowych, stosowanie w nocy poduszki dla niemowląt może w istotny sposób zwiększyć ryzyko nagłej śmierci łóżeczkowej (ang. sudden infant death syndrome, SIDS). Stąd też uważana za wzorcową Amerykańska Akademia Pediatryczna (ang. American Academy of Pediatrics) rekomenduje, aby kłaść dzieci do snu wyłącznie w środowisku pozbawionym miękkich powierzchni, a w tym także obiektów nieprzepuszczających gazów lub przepuszczających je w znikomym stopniu, do jakich poduszki dla niemowlaków z pewnością należą.

Z kolei Amerykańska Komisja ds. Bezpieczeństwa Produktów Konsumenckich (ang. United States Consumer Product Safety Commission) we współpracy z Narodowym Instytutem Dziecka i Rozwoju Człowieka (ang. National Institute of Child Health and Human Development), a także grupą zadaniową Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej (ang. American Academy of Pediatrics) wydały niezwykle ważną dla bezpieczeńsywa rekomendację w formie artykułu naukowego związaną ze stosowaniem poduszek dla niemowląt. Z tej wynika, że niemowlęta powinny spać wyłącznie na plecach, jak też na materacu twardym, ściśle przylegającym do łóżka. Z jego powierzchni należy usunąć poduszki, kołdry, kliny czy skóry, ale też wszelkie miękkie produkty przypominające poduszki.

Po jeszcze głębszej analizie, Amerykańska Akademia Pediatryczna (ang. American Academy of Pediatrics) opublikowała kolejny bardzo ważny artykuł naukowy dotyczący zapobiegania śmierci łóżeczkowej. Zasugerowano w nim, aby do łóżka niemowlęcia nie wkładać nie tylko poduszek i przypominających je przedmiotów, ale też żadnych innych rzeczy, czyli nic oprócz dziecka. Niemowlęta nie tylko ich nie potrzebują, ale są one dla nich niebezpieczne.

Dowiedziono też, że pościel może być dla niemowląt potencjalnie niebezpieczna nawet wtedy, gdy znajduje się pod nimi lub poza zasięgiem ich ciał. Wśród elementów pościeli, które uważa się za niebezpieczne, wymieniane są przede wszystkim poduszki, kołdry i koce. Te bowiem zbyt często są powodem wypadków, jak choćby blokowania dróg oddechowych niemowląt, co jest drogą do uduszenia.

Powodują one też wzrost czynnika ryzyka wystąpienia nagłej śmierci łóżeczkowej (ang. sudden infant death syndrome, SIDS). W kolejnych międzynarodowych badaniach, jakie przeprowadzili naukowcy ze Stanów Zjednoczonych Ameryki, Europy, Australii i Nowej Zelandii, wykazano bezpośredni związek ze stosowaniem pościeli a jego wzrostem. Wynosił on średnio od 3,1 do 6,7.

Wśród badań przeprowadzonych przez czołowych pediatrów, jakie bezpsrzecznie potwierdzają szkodliwość i duże ryzyko z powodu stosowania poduszek dla niemowląt, szczególnie polecamy:
Pamiętaj, że stosowanie poduszek na płaską główkę może również zaburzać oddychanie u dziecka. Wynika to z faktu, że układ oddechowy u niemowląt jest mniejszy i inaczej zbudowany, niż u osób dorosłych. W efekcie także praca układu oddechowego jest całkowicie inna. Drogi oddechowe noworodka są dość wąskie, a przez pierwsze pół roku życia dzieci oddychają wyłącznie przez nos, z pominięciem ust.
 

Podłożenie jakiejkolwiek poduszki do spania pod głowę leżącego na plecach noworodka, nawet jeśli jest to mała poduszka, zakłóca przepływ powietrza przez drogi oddechowe i może prowadzić do niedotlenienia. Wystarczy na chwilę przygiąć głowę dziecka do jego klatki piersiowej, aby móc samodzielnie zweryfikować, że zaczyna ono wyraźnie szybciej oddychać, a przy tym wydawać dźwięki podobne do chrapania i sapania, co świadczy o duszeniu się.

Dziecko nie jest w stanie samodzielnie zmienić pozycji, ani zakomunikować nam takiej woli. Może wydawać się więc, że dziecko wygodnie śpi, podczas gdy w tym czasie będzie doznawać trudności z oddychaniem, a może nawet niedotlenienia. To z kolei jest bardzo niebezpieczne, a dodatkowo może pozostawić trwałe uszkodzenia neurologiczne u dziecka. Dlatego należy z całą stanowczością unikać stosowania poduszek, ale też innych przedmiotów, które mogą zakłócać swobodny przepływ powietrza przez drogi oddechowe dziecka.
 

Każde pojedyncze zakłócenie oddychania u noworodka może mieć poważne konsekwencje dla jego zdrowia i życia. Najlepiej do łóżeczka włożyć jedynie noworodka, a innych elementów unikać. To dla będzie najlepsze dla dziecka, co potwierdza wiele badań i doświadczeń.

SIDS, nagła śmieć łóżeczkowa, ryzyko nagłej śmierci łóżeczkowej

Czy poduszki na płaską główkę działają?

Brak jest obecnie rzetelnych badań naukowych, które potwierdzałyby, że poduszki na płaską główkę rzeczywiście działają. Warto tu zauważyć, że niekiedy poduszki dla dzieci spotykają się z pozytywnymi opiniami rodziców, podczas gdy poprawa wyglądu głowy niemowlaka nie wynika ze stosowania poduszki, lecz z naturalnej korekcji, która następuje samoczynnie wraz z rozwojem dziecka. 

Istnieją natomiast obszerne badania naukowe, które dowiodły, iż te wcale nie są skuteczne. W przeglądzie opublikowanym w Neurosurgery badacze wzięli pod uwagę łącznie ponad 400 różnych źródeł, a w tym publikacji naukowych. Były one związane z plagiocefalią ułożeniową, jak też metodami jej leczenia.

Badano wśród nich pozycjonowanie, fizjoterapię czy kaski korygujące, a także wiele innych metod. Wyniki przyniosły jednoznaczną odpowiedź, że stosowanie poduszek na płaską główkę nie dawało żadnego istotnego efektu. Tym samym używanie poduszek dla niemowląt przynosi tyle samo pożytku, co stosowanie niczego. Może natomiast bardzo zaszkodzić, a w tym także wywołać plagiocefalię.
poduszki dla niemowląt, plagiocefalia, poduszka na płaską główkę

Czy płaską główkę u niemowlęcia należy leczyć?

Zjawisku płaskiej główki można zapobiegać przez regularne zmienianie pozycji, ale przede wszystkim zapewnienie wystarczającej ilości czasu poza łóżeczkiem, co ogranicza czas leżenia. Pomocne jest również kładzenie dziecka na brzuchu, choć można robić to jedynie na krótki czas. To dodatkowo wzmocni mięśnie szyji niemowlaka, wspomagając jego rozwój. Warto również unikać używania fotelika samochodowego czy nosidełka przez dłuższy czas.

Stosując te zalecenia, stan głowy niemowlęcia nie powinien ulegać zmianie ponad to, co wynika z naturalnych procesów, jakie dotyczyły w okresie niemowlęcym każdego z nas. Bardzo rzadko zjawisko płaskiej główki u niemowlęcia powoduje konieczność podejmowania jakichś kroków natury medycznej. Tym samym nie wymaga to leczenia, bowiem nie jest chorobą.

Istnieją jednak skrajne przypadki płaskiej głowy u niemowląt, u których doszło do plagiocefalii, czyli stałej deformacji czaszki. Takie dzieci poddawane są odpowiedniej rehabilitacji, a rzadziej leczeniu operacyjnym. Ma to na celu korekcję kształtu czaszki, gdy jest to jeszcze możliwe. Jeśli jednak Twoje dziecko nie jest dotknięte plagiocefalią, nie ryzykuj jego zdrowiem.
sen niemowlęcia, cykl snu u niemowlaka, regulowanie spania u dziecka

FAQ: Poduszka na płaską główkę u niemowląt

Czy niemowlętom potrzebna jest poduszka do spania?

Nie, niemowlęta nie potrzebują dodatkowych poduszek, a tym bardziej poduszek ortopedycznych. Dodatkowe poduszki mogą zaburzać przepływ powietrza przez drogi oddechowe i prowadzić do niedotlenienia, co jest bardzo niebezpieczne dla dziecka. Może to też doprowadzić do nagłej śmierci łóżeczkowej (ang. sudden infant death syndrome, SIDS).

Czy poduszki ortopedyczne dla niemowląt są bezpieczne?

Nie, poduszki dla niemowląt co do zasady nie są bezpieczne. Powodują one, że dziecko znajduje się w nienaturalnej pozycji, bowiem jego głowa jest zbyt mocno pochylona ku klatce piersiowej. W efekcie trudniej mu się oddycha, co prowadzi do niedotlenienia. Stosowanie poduszek dla niemowląt znacznie zwiększa ryzko nagłej śmierci łóżeczkowej (ang. sudden infant death syndrome, SIDS).

Czy płaska główka u niemowlaka jest powodem do niepokoju?

Nie, ponieważ płaska główka to naturalne zjawisko, które zmniejsza się i zanika wraz z rozwojem. Niemowlęta nie potrzebują poduszek na płaską główkę, ani żadnych innych poduszek. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem lub położną, którzy wyjaśniom rodzicom wszelkie wątpliwości.

Czy ułożenie dziecka na boku na poduszce jest bezpieczne?

Nie, ponieważ niemowlę nie powinno używać żadnych poduszek do spania. Dodatkowo ułożenie dziecka na boku na poduszce również może zaburzać przepływ powietrza przez drogi oddechowe i prowadzić do niedotlenienia, co jest bardzo niebezpieczne. Dlatego też zaleca się unikanie wszelkich poduszek dla niemowląt, a w szczególności poduszek ortopedycznych. Dziecko może stopniowo przyzwyczajać się do leżenia na boku, ale tylko w ciągu dnia i przez krótki czas, pod nadzorem osób dorosłych.

Co powinno znajdować się w łóżku niemowlęcia?

W łóżku niemowlęcia powinno znajdować się wyłącznie niemowlę. Wszelkie wytyczne specjalistów z dziedziny pediatrii mówią, że do łóżeczka dla dziecka nie wolno wkładać kołder, kocy, poduszek i innych miękkich materiałów. Grozi to bowiem ryzykiem niedotlenienia, a w konsekwencji śmierci niemowlęcia w wyniku uduszenia.

Komentarze
Wystąpiły błędy w formularzu:
Imię lub pseudonim *
Adres e-mail (nie będzie widoczny)
Telefon (nie będzie widoczny)
Komentarz *
Dziękujemy za dodanie komentarza
30 maja 2024
Aparat z maską CPAP to najbardziej skuteczne urządzenie medyczne stosowane w leczeniu bezdechu sennego. Sprawdź, który sprawdzi się u Ciebie!
25 maja 2024
W wieku dwóch lat większość dzieci spędza więcej czasu na spaniu niż na jawie.
20 maja 2024
Dowiedz się, jakie korzyści przynosi stosowanie maski CPAP w leczeniu obturacyjnego bezdechu sennego, a także jaki aparat CPAP będzie dla Ciebie najlepszy.